Đặc Điểm Khí Hậu Ninh Bình - Nét Riêng Của Vùng Đất Cố Đô

Đặc điểm khí hậu Ninh Bình mang đến một bức tranh thiên nhiên đa dạng và đầy sức sống. Đây là nơi giao thoa của nhiều luồng khí quyển và có vị trí chiến lược thuộc đồng bằng sông Hồng nên sở hữu những nét riêng biệt về thời tiết. Cùng Radar Thời Tiết khám phá các yếu tố tự nhiên định hình nên vùng đất.

Tìm hiểu chung về đặc điểm khí hậu Ninh Bình qua các yếu tố

Đặc điểm khí hậu Ninh Bình thuộc loại hình nhiệt đới gió mùa ẩm được chia thành bốn mùa. Đây là kiểu khí hậu điển hình của miền Bắc nhưng có phần ôn hòa hơn so với một số tỉnh vùng núi cao. Tổng quan về thời tiết của đất cố đô được chia theo các yếu tố như sau:

Nhiệt độ

Nhiệt độ là yếu tố cốt lõi định hình nên đặc điểm khí hậu Ninh Bình và ảnh hưởng trực tiếp đến các hoạt động đời sống. Nền nhiệt trung bình năm dao động quanh mức 23 đến 24℃ thuận lợi cho sự phát triển của đa dạng cây trồng nhiệt đới.

Biên độ nhiệt được phân hóa rõ rệt giữa các mùa như sau:

• Mùa hè: Đây là thời kỳ nóng nhất kéo dài từ tháng 6 đến tháng 8 với nhiệt độ trung bình thường trên 28℃. Các đợt nắng nóng đỉnh điểm có thể đẩy lên tới 35 - 38℃ thậm chí còn cao hơn nữa nếu xuất hiện gió phơn Tây Nam.
• Mùa đông: Kéo dài từ tháng 12 đến tháng 2 năm sau với nhiệt độ trung bình thấp dưới 20℃. Các đợt không khí lạnh mạnh tràn xuống sâu có thể khiến nền nhiệt xuống dưới 10 độ đặc biệt ở vùng núi.
• Mùa xuân (tháng 3 - 4) và mùa thu (tháng 9 -11): Đây là các thời kỳ chuyển tiếp nên nhiệt độ dễ chịu, ôn hòa thích hợp cho các hoạt động du lịch.

Lượng mưa

Đặc điểm khí hậu Ninh Bình có lượng mưa trung bình năm cực lớn dao động từ 1.700mm đến 1.900mm. Nguồn nước dồi dào này đóng vai trò rất lớn trong việc cung cấp cho sản xuất nông nghiệp, thủy lợi và đời sống người dân.

Tuy nhiên, lượng mưa lại phân bổ không đồng đều theo các khoảng thời gian. Thời điểm từ tháng 5 đến tháng 10 chiếm khoảng 70 đến 80% tổng lượng mưa cả năm. Trong đó, các tháng 7, 8, 9 ghi nhận nhiều trận mưa cực lớn do ảnh hưởng của dải hội tụ nhiệt đới, áp thấp và bão.

Tháng 11 đến tháng 4 năm sau lượng mưa lại giảm đáng kể do bước vào mùa đông với thời tiết hanh khô. Tuy nhiên, vào cuối đông đầu xuân sẽ xuất hiện những cơn mưa phùn nhỏ, kèm sương mù và độ ẩm cao. Đây chính là hiện tượng nồm ẩm “đặc sản” của khí hậu miền Bắc vào mùa xuân.

Độ ẩm

Độ ẩm là yếu tố tác động trực tiếp đến cảm nhận thời tiết cũng như môi trường sống. Đặc điểm khí hậu Ninh Bình có độ ẩm không khí trung bình năm rất cao thường dao động khoảng từ 85 đến 90%. Đây là hình thái ẩm ướt đặc trưng của vùng nhiệt đới gió mùa ven biển.

Mùa mưa nhiều từ tháng 7 đến tháng 9 và các tháng mưa phùn đầu xuân (tháng 2, 3) sẽ là những thời điểm có độ ẩm cao nhất. Điều này tạo nên cảm giác oi bức, nóng ẩm vào mùa hè và ẩm ướt khó chịu vào mùa đông. Từ tháng 12 đến tháng 2 năm sau, gió mùa Đông Bắc khô thổi về sẽ làm không khí trở nên hanh khô hơn.

Gió mùa

Đặc điểm khí hậu Ninh Bình chịu tác động trực tiếp của hai đới gió mùa chính gồm:

• Gió mùa Đông Bắc: Đây là luồng gió mang theo không khí lạnh khô hoặc ẩm vào mùa đông trong khoảng từ tháng 11 đến tháng 3 năm sau. Loại gió này có sự thay đổi theo giai đoạn khi đầu mùa khô hanh, rét, ít mưa, cuối mùa sẽ gây mưa phùn, độ ẩm cao.
• Gió mùa Tây Nam: Xuất hiện vào mùa hè khoảng từ tháng 5 đến tháng 9 mang theo không khí nóng ẩm gây mưa lớn và thời tiết oi bức. Đặc biệt, Ninh Bình sẽ chịu ảnh hưởng của gió Tây Nam khô gây ra những đợt nắng nóng gay gắt.

Vị trí địa lý và địa hình ảnh hưởng trực tiếp đến khí hậu Ninh Bình

Đặc điểm khí hậu Ninh Bình có sự pha trộn và phân hóa do chịu ảnh hưởng bởi vị trí địa lý cùng đa dạng địa hình:

Vị trí địa lý chuyển tiếp

Ninh Bình có vị trí địa lý đặc biệt nằm trong vùng giao thoa khí hậu của đồng bằng sông Hồng và Bắc Trung Bộ. Vì vậy, khí hậu nơi đây có sự đặc trưng pha trộn:

• Tác động trực tiếp từ các đợt gió mùa Đông Bắc lạnh và khô vào mùa đông với những đợt rét đậm, rét hại của khí hậu miền Bắc.
• Tương tự với thời tiết Bắc Trung Bộ khi chịu ảnh hưởng của gió Tây Nam khô nóng. Dù không gay gắt như các tỉnh Thanh Hóa trở vào nhưng vẫn khiến nhiệt độ tăng cao hơn và cảm giác oi bức.
• Vị trí ven biển giáp với vịnh Bắc Bộ giúp nơi đây đón nhận không khí ẩm từ biển làm dịu bớt nắng nóng vào mùa hè và tăng độ ẩm vào mùa đông.

Địa hình đa dạng và tác động đến đặc điểm khí hậu Ninh Bình

Địa hình phức tạp đóng vai trò quan trọng trong việc phân hóa và tạo nên những đặc điểm khí hậu Ninh Bình riêng biệt cho từng khu vực:

• Núi đá vôi: Các dãy núi lớn như Tam Điệp, Non Nước, Thiên Tôn,... có vai trò chắn bớt sự ảnh hưởng của gió mùa. Tuy nhiên, địa hình này có thể gây mưa hoặc hiệu ứng gió phơn tập trung ở một số khu vực nhất định.
• Ven biển: Khu vực ven biển đặc biệt là huyện Kim Sơn có mùa hè bớt gay gắt và mùa đông đỡ lạnh hơn so với các vùng sâu trong đất liền. Tuy nhiên, độ ẩm sẽ cao quanh năm và chịu ảnh hưởng của nhiều cơn bão, áp thấp, triều cường, xâm nhập mặn.
• Đồng bằng: Các vùng đồng bằng lớn ven sông là khu vực tập trung nhiều dân cư và sản xuất nông nghiệp. Đây là nơi chịu ảnh hưởng trực tiếp và mạnh nhất của các đợt gió mùa. Bên cạnh đó, địa hình thấp, trũng nhiều dễ bị ngập úng khi có mưa lớn hoặc bão lũ.

Ảnh hưởng của khí hậu đến kinh tế và xã hội tại Ninh Bình

Đặc điểm khí hậu Ninh Bình tác động sâu sắc đến mọi mặt của đời sống và sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh:

Nông nghiệp và thủy sản

Đặc điểm khí hậu thời tiết Ninh Bình có lượng mưa trung bình năm lớn từ 1700 đến 1900 mm cung cấp nguồn nước dồi dào cho sản xuất lúa nước. Vì vậy, Ninh Bình duy trì được hai vụ lúa chính trong năm đảm bảo lương thực cho người dân. Nhiệt độ trung bình cao còn thích hợp trồng các cây nhiệt đới và cận nhiệt đới.

Vùng ven biển Kim Sơn với địa hình bãi bồi còn là nơi lý tưởng để phát triển nuôi trồng thủy sản nước lợ và mặn. Tuy nhiên, địa hình gần biển dễ bị ảnh hưởng bởi các cơn bão nên gây úng ngập, thiệt hại nặng nề về mùa màng, thủy sản.

Du lịch và dịch vụ

Khí hậu đóng vai trò quan trọng giúp ngành du lịch của nơi đây phát triển vượt bậc. Mỗi mùa đều có những điều kiện lý tưởng để có những các hoạt động trải nghiệm khác nhau tại Ninh Bình:

• Mùa xuân thời tiết mát mẻ là thời điểm nhiều lễ hội truyền thống diễn ra và các địa điểm như chùa Bái Đính, Tràng An, Tam Cốc có cảnh sắc vô cùng đẹp.
• Mùa thu có bầu trời trong xanh, nắng nhẹ, ít mưa bão là thời điểm để tham quan các danh thắng và trải nghiệm ngoài trời.
• Mùa đông: Có không khí lạnh phù hợp khám phá những vẻ đẹp trầm mặc, tĩnh lặng của nơi đây.
• Mùa hè: Là thời điểm cho các bãi biển hoạt động sôi động.

Đời sống và sức khỏe người dân

Đặc điểm khí hậu Ninh Bình cũng sẽ ảnh hưởng lớn đến đời sống và sức khỏe của người dân:

• Mùa hè nắng nóng, mùa xuân nồm ẩm dễ là thời điểm bùng phát nhiều dịch bệnh và các bệnh về đường hô hấp.
• Các công trình xây dựng bị chậm tiến độ, giao thông bị tắc nghẽn vào thời điểm lũ lụt, mưa lũ.
• Nhu cầu điện tăng cao sử dụng làm mát vào mùa hè nắng nóng và sưởi ấm vào mùa đông gây áp lực lên hệ thống năng lượng.

Lời kết

Đặc điểm khí hậu Ninh Bình là một sự hòa quyện độc đáo nhờ sự phân hóa bốn mùa và ảnh hưởng từ địa hình. Mỗi khu vực nhờ vậy sẽ có những yếu tố thuận lợi để khai thác được tiềm năng du lịch và thúc đẩy kinh tế. Nếu bạn muốn biết thêm khí hậu của nhiều vùng đất nữa thì hãy vào ngay Radathoitiet để khám phá.