Đặc Điểm Khí Hậu Đắk Lắk - Những Thuận Lợi Và Thách Thức

Đặc điểm khí hậu Đắk Lắk nổi bật thời tiết của vùng đất đỏ bazan trù phú, nơi có những cao nguyên đầy nắng và gió. Phân hóa tại đây rõ rệt mùa mưa và khô, không quá khắc nghiệt nhưng cũng mang đến thách thức nho nhỏ cho đời sống và nông nghiệp. Cùng radarthoitiet.com nghiên cứu ở bài viết này.

Vị trí địa lý của Đắk Lắk

Để hiểu về đặc điểm khí hậu Đắk Lắk trước hết bạn cần nghiên cứu sơ bộ về vị trí địa lý của tỉnh thành này. Đây là khu vực thuộc Tây Nguyên, tọa lạc ở trung tâm và được ví như cửa ngõ giao thương giữa các tỉnh lân cận.

Tọa độ chính xác

Thủ phủ cà phê nằm trong kinh độ Đông từ 107∘28′57′′ đến 108∘59′37′′ và vĩ độ Bắc từ 12∘9′45′′ đến 13∘25′06′′. Điều đó cho thấy Đắk Lắk thuộc nhiệt đới khí hậu bán cầu Bắc gần khu vực xích đạo.

Khu vực tiếp giáp

Nhìn chung thủ phủ cà phê tiếp giáp với khá nhiều tỉnh thành cũng như quốc gia láng giềng. Phía bắc giáp với Gia Lai, phía Đông giáp Khánh Hòa và Phú Yên. Trong khi đó phía Nam giáp Đắk Nông cùng Lâm Đồng, phía Tây là Campuchia. Đường biên giới quốc tế của tỉnh dài khoảng 70km.

Địa hình chính

Đắk Lắk thuộc vùng cao nguyên rộng lớn, trung bình 400 – 800m tính so với mực nước biển, xu hướng thấp dần từ Đông Nam sang Tây Bắc. Về cơ bản địa hình rất đa dạng dù chủ yếu là cao nguyên nhưng có phân chia đặc điểm khí hậu Đắk Lắk rõ rệt.

• Cao nguyên Bazan chiếm nhiều nhất với đặc điểm đất đỏ bazan màu mỡ, lý tưởng để cây công nghiệp như hồ tiêu, cà phê hay cao su phát triển bền vững.
• Đồi núi xen kẽ cao nguyên thuộc dạng thấp hoặc trung bình, chiếm nhiều về phía Đông.
• Thung lũng và đồng bằng nằm ven hệ thống sông chính như Krông Nô, Krông Ana, Sêrêpôk.
• Địa hình dốc thoải hay lượn sóng chiếm không nhiều, tạo điều kiện thuận lợi để canh tác và xây dựng hạ tầng giao thông.

Hệ thống các dòng sông

Một trong những yếu tố giúp đặc điểm khí hậu Đắk Lắk đa dạng nằm ở vị trí đầu nguồn hệ thống sông Sêrêpôk. Đây là sông quan trọng của Tây Nguyên, chảy ngược từ Đông sang Tây kết hợp sông Mê Kông.

Phụ lưu cũng góp ích trong việc sản xuất nông nghiệp hay thủy điện. Ngoài ra còn một phần của sông Ba, thuộc sông lớn của Nam Trung Bộ, cung cấp nước cho thủy điện.

Tổng quan đặc điểm khí hậu Đắk Lắk

Thủ phủ cà phê đặc trưng với khí hậu nhiệt đới gió mùa của cao nguyên, phân hóa theo mùa vô cùng rõ rệt.

Đặc điểm khí hậu Đắk Lắk về nền nhiệt

Hệ sinh thái và nông nghiệp của tỉnh phát triển nhờ vào nhiệt độ tương đối ổn định không có nhiều biến động quá lớn.

• Trung bình năm, nhiệt độ dao động từ 22 – 24 độ C, lý tưởng để các loại cây trồng nhiệt đới phát triển. Chúng ta dễ dàng nhận thấy cà phê là giống cây chủ lực, dồi dào bậc nhất Việt Nam. Phải nói rằng đặc điểm khí hậu Đắk Lắk ôn hòa giúp cho loài cây này sinh sống ổn định, đạt năng suất cao hàng năm.
• Ngày và đêm chênh lệch nhiệt độ lớn vào mùa khô bởi ban đêm có thể xuống 10 – 12 độ. Tuy nhiên thời điểm ban ngày nóng nực, tạo điều kiện tích lũy các chất khô phục vụ trong trồng cây nông nghiệp. Về cơ bản chúng giúp con người cảm thấy dễ chịu hơn vào ban đêm.
• Đặc điểm khí hậu Đắk Lắk mùa khô nhiệt độ sẽ đạt đỉnh ở tháng 3 và tháng 4, ngưỡng cao lên đến 35 – 37 độ C, cá biệt là 39 độ. Khô hạn xuất hiện đòi hỏi nông nghiệp tưới tiêu và phòng chống phải nâng cấp khá nhiều.
• Nhiệt độ thấp nhất từ tháng 12 đến tháng 2 năm sau, tối thiểu 15 độ và vùng cao chỉ khoảng 10 độ. Sương muối cũng xuất hiện ở thời điểm như vậy khiến cây trồng trở nên khó tồn tại lâu dài.

Chế độ mưa hàng năm

Khi nghiên cứu về đặc điểm khí hậu Đắk Lắk chắc chắn chúng ta không thể bỏ qua mưa, một yếu tố rất riêng của thủ phủ cà phê. Bản chất thuộc gió mùa phân hóa mạnh mẽ theo mùa mưa và khô.

• Tổng mưa trung bình hàng năm rơi vào khoảng 1800 – 2000mm, tùy thuộc mức lớn nhưng lại không đều nhau. Có khoảng 120 – 150 ngày mưa/năm, cường độ thuộc mức cao.
• Mùa mưa bắt đầu từ tháng 5 cho đến tháng 10, tổng chiếm khoảng 90% cả năm. Những tháng xuất hiện nhiều nhất là 7/8/9, đạt khoảng trên 300mm/tháng. Ở đây thuộc dạng mưa dông cục bộ, mưa rào và đôi khi có thể ngập úng hay lũ quét tại vũng trũng thấp.
• Mùa khô từ tháng 11 cho đến tháng 4 năm sau, mưa ít và chỉ khoảng 10% tổng cả năm. Thậm chí có những tháng hiếm mưa, như tháng 1 và 2. Lúc này khô hạn kéo dài khiến vấn đề tưới tiêu cho nông nghiệp trở nên nan giải.

Độ ẩm hàng năm

Nhiệt độ và lượng mưa có liên hệ không nhỏ tới độ ẩm không khí, trực diện tới thoát hơi nước của các giống cây trồng. Hàng năm độ ẩm trung bình rơi vào mức 78% - 85% vì vậy đặc điểm khí hậu Đắk Lắk tương đối dễ chịu.

Mùa mưa độ ẩm siêu cao mức duy trì trên 85%, đỉnh điểm vượt ngưỡng 90% ở những ngày mưa kéo dài. Độ ẩm cao cùng nhiệt độ ổn định là môi trường thuận lợi để nấm bệnh trên cây trồng phát triển nảy nở.

Mùa khô độ ẩm giảm dần vào tháng 2/3/4, mức xuống dưới 60%, tối thiểu 50%. Chính vì độ ẩm thấp gây ra khô hạn cho đất, cây trồng rơi vào tình huống héo úa vì thoát hơi nước mạnh, nguy cơ cháy rừng tăng cao.

Bức xạ mặt trời và ánh sáng

Có một sự thật về đặc điểm khí hậu Đắk Lắk đó là khu vực này bức xạ mặt trời tiềm năng rất lớn. Tổng số giờ nắng trung bình trong năm mức cao, khoảng 2200 – 2700 giờ/năm. Vì thế nguồn năng lượng cung cấp cho quang hợp cây trồng rất dồi dào. Cường độ bức xạ thuộc mức ổn định, khá mạnh mẽ đặc biệt ở mùa khô, điều kiện thuận lợi cho năng lượng mặt trời phát triển.

Chế độ gió đặc trưng

Nghiên cứu về đặc điểm khí hậu Đắk Lắk bạn dễ dàng nhận thấy thủ phủ cà phê chịu ảnh hưởng hai loại gió mùa phổ biến.

• Gió mùa đông bắc mạnh mẽ ở mùa khô, khi ấy không khí lạnh từ phía bắc tràn xuống. Đi qua các địa hình thấp, gió sẽ trở nên khô nóng hơn, chủ yếu do hiệu ứng phơn.
• Gió mùa tây nam xuất hiện vào thời điểm bắt đầu mùa mưa. Khi ấy hơi ẩm từ biển di chuyển vào gây mưa cho khu vực.

Biến đổi khí hậu

Trong những năm vừa qua đặc điểm khí hậu thời tiết Đắk Lắk chịu ảnh hưởng ít nhiều từ biến đổi môi trường.

• Hạn hán liên tục gia tăng nhiều hơn, thậm chí có phần gay gắt và nóng bỏng. Cuối mùa khô thường xảy ra hiện tượng này, khiến nguồn nước sinh hoạt cũng như sản xuất giảm đáng kể.
• Mưa bão thất thường hơn trước đây, cường độ lớn và tập trung trong thời gian ngắn. Khi ấy ngập úng cục bộ cùng lũ quét đột ngột xuất hiện.
• Nhiệt độ trung bình quanh năm đang tăng nhẹ, dù không đáng kể nhưng ít nhiều cũng làm cho tốc độ bốc hơi nước nhanh hơn, quá trình khô hạn từ đó diễn ra mau chóng.

Hệ sinh thái phong phú

Phải nói rằng đặc điểm khí hậu Đắk Lắk giúp cho sự đa dạng sinh học tại đây rất rõ rệt. Nhiều loài thực vật đặc trưng của kiểu rừng khộp và rừng thường xanh đơn cử như cây thuốc quý hiếm, gỗ giáng hương, gỗ đỏ, cẩm lai,…

Về động vật là nơi cư trú của nhiều loài động vật hoang dã có trong sách đỏ. Bao gồm các loài thú như voi, hổ, báo, bò tót,…Dù vậy đang có dấu hiệu suy giảm theo từng năm. Linh trưởng như vượn, khỉ, chi, công, gà lôi, chim di cư,…Bò sát gồm có thằn lằn, rắn,…Côn trùng cũng đa dạng không kém.

Lời kết

Nhờ vào đặc điểm khí hậu Đắk Lắk độc đáo giúp cho thủ phủ cà phê phát triển về nông nghiệp và hệ sinh thái. Song một số biến đổi gây ra ảnh hưởng không nhỏ về thời tiết cực đoan. Hy vọng chia sẻ của Radar Thời Tiết giúp bạn mở mang thêm về kiến thức khí tượng.