Đặc Điểm Khí Hậu Việt Nam Từ Góc Nhìn Chuyên Gia Khí Tượng

Đặc điểm khí hậu Việt Nam gắn liền với độ ẩm và nhiệt độ cao, các vùng miền có sự phân hóa rõ rệt. Bức tranh nhiệt đới gió mùa thể hiện đậm nét thông qua địa hình, vĩ độ từ đồng bằng đến vùng núi. Để mở mang kiến thức về thời tiết, bạn hãy đồng hành cùng Radarthoitiet trong bài viết dưới đây.

Thông tin về đặc điểm khí hậu nổi bật của nước ta

Trên thực tế khí hậu nước ta thuộc dạng nhiệt đới ẩm gió mùa chủ đạo nhưng lại phân hóa theo vùng miền. Phần lớn phụ thuộc vĩ độ và địa hình, tạo nên sự phong phú.

Nhiệt đới ẩm gió mùa

Bao trùm toàn bộ lãnh thổ Việt Nam là dạng khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa đặc trưng. Chúng chi phối bởi nhiệt, gió và độ ẩm.

• Quanh năm nóng ẩm: Nước ta thuộc vành đai nhiệt đới vì vậy lượng bức xạ mặt trời cực kỳ lớn. Chính điều này khiến nhiệt độ trung bình năm cao trên ngưỡng 21 độ C. Bên cạnh đó độ ẩm không khí tương đối lớn, trên 80% đồng thời lượng mưa dồi dào. Hàng năm trung bình dao động từ 1500mm – 2000mm/năm chủ yếu do giáp biển Đông.
• Đặc điểm khí hậu Việt Nam chịu ảnh hưởng bởi hai mùa gió chính gồm:

      + Đông Bắc từ tháng 11 – tháng 4 năm sau: Không khí lạnh từ lục địa châu Á tràn xuống. Khi ấy mùa đông miền Bắc và một phần miền Trung khá lạnh.

      + Tây Nam từ tháng 5 – tháng 10: Không khí nóng ẩm từ biển thổi vào đất liền. Mưa lớn xuất hiện diện rộng đặc biệt Tây Nguyên và miền Nam ảnh hưởng nhiều.

Phân hóa đa dạng vùng miền

Tuy đều là nhiệt đới ẩm gió mùa thế nhưng chính vĩ độ cùng địa hình đã tạo nên sự khác biệt về khí hậu giữa các vùng miền trên toàn quốc.

Miền Bắc

Khu vực này bốn mùa rõ rệt xuân/hạ/thu/đông từng thời điểm đều có kiểu đặc điểm khí hậu riêng biệt.

• Đông lạnh và khô do chịu ảnh hưởng từ gió mùa gây ra các đợt rét đậm, rét hại kéo dài. Thậm chí xuất hiện sương muối hay băng giá vùng núi cao.
• Hè nóng ẩm và mưa khá nhiều khi ảnh hưởng bởi gió mùa Đông Nam.
• Xuân tính chất đặc trưng nồm ẩm còn thu lại mát mẻ, khí hậu miền Bắc rõ rệt điều này.

Duyên hải Nam Trung Bộ

Đặc điểm khí hậu vùng này khô hạn và nóng gió vị trí tọa lạc tại sườn đón gió của dãy Trường Sơn. Kết hợp với gió mùa tây nam khô nóng kèm hiệu ứng phơn từ phía Tây. Mùa mưa thường đến muộn, rơi vào tháng 9 – 12, chậm nhiệt so với các khu vực khác. Duyên hải Nam Trung Bộ có thể coi là tâm điểm của các cơn bão đổ bộ từ biển Đông.

Tây Nguyên và Nam Bộ

Từ dãy bạch mã trở vào là Tây Nguyên và Nam Bộ có hai mùa rõ rệt là mùa mưa tháng 5 – 10 và mùa khô từ tháng 11 – tháng 4 năm sau. Nhiệt độ trung bình năm ở mức cao và ít biến động do nằm gần đường xích đạo, đặc điểm khí hậu ảnh hưởng khá ít bởi gió mùa đông bắc. Tây Nguyên thường mát dịu hơn so với Nam bộ do địa hình cao nguyên. Trong khi đó Nam bộ nóng ẩm đặc trưng vùng nhiệt đới cận xích đạo.

Đặc điểm khí hậu tại Việt Nam và những hiện tượng cực đoan

Nhiệt đới ẩm gió mùa đã giúp cho khí hậu Việt Nam biến hóa đa dạng. Trong đó những hiện tượng cực đoan gây ra ảnh hưởng khá lớn tới đời sống cũng như sản xuất.

El Nino và La Nina

Phải nói rằng đặc điểm khí hậu rõ nét nhất phải nói đến hai hiện tượng nổi bật này. Chúng ảnh hưởng sâu sắc đến thời điểm tổng thể của toàn quốc

El Nino

Chủ yếu là ở khu vực xích đạo phía đông và trung Thái Bình Dương. Đặc điểm khí hậu El Nino gây ra nhiều hiện tượng cực đoan như:

• Nắng nóng kéo dài kèm khô hạn: Lượng mưa giảm khá nhiều ở miền Trung Tây Nguyên và Nam Bộ. Tình trạng thiếu nước khiến nông nghiệp cũng như đời sống sinh hoạt ảnh hưởng không nhỏ.
• Nhiệt độ cao làm xuất hiện các đợt nắng nóng kéo dài, bão ít nhưng cường độ lại mạnh. Mặc dù số lượng bão khá thấp nhưng lại có xu hướng mạnh hơn thông thường.

La Nina

Khi nói đến đặc điểm khí hậu ở nước ta không thể bỏ qua La Nina, một hiện tượng khiến bề mặt nước biển ở đông Thái Bình Dương và xích đạo trở nên lạnh hơn. La Nina tại Việt Nam gây nên các tình huống:

• Mùa đông rét đậm ảnh hưởng bởi không khí lạnh từ phía Bắc và thường kéo dài nhiều tháng.
• Lượng mưa có xu hướng tăng mạnh đặc biệt khu vực nam bộ và miền trung, thậm chí gây ra lũ lụt lớn.

Gió Tây khô nóng

Hay còn được biết đến với tên gọi gió Lào, đặc điểm khí hậu quen thuộc tại miền Trung. Gió tây khô nóng hình thành vào thời điểm khối khí phía Tây vượt qua dãy Trường Sơn. Lúc này chúng mất đi hơi ẩm tại sườn đón gió, trở thành hiện trạng khô nóng và đi xuống sườn phía Đông, nơi hiện diện các tỉnh miền Trung.

Thời gian xuất hiện đặc điểm khí hậu này vào đầu mùa hè, trong tháng 4 – tháng 8. Khi ấy nhiệt độ nền rất cao, trung bình 35 – 40 độ, độ ẩm mức thấp chỉ dưới 50%. Không khí bao trùm hanh khô, ảnh hưởng trực diện tới sức khỏe và cây trồng, cháy rừng xuất hiện nhiều hơn.

Băng giá & sương muối

Theo nghiên cứu từ các nhà khoa học, đặc điểm khí hậu không thể bỏ qua sương muối và băng giá. Chúng xuất hiện nhiều tại vùng núi cao phía Bắc của Việt Nam ở mùa đông. Thời điểm thường vào các đợt rét đậm, kéo dài từ tháng 12 đến tháng 2 năm sau. Lúc này gây thiệt hại lớn cho cây trồng, vật nuôi và đời sống sinh hoạt.

• Sương muối hay còn được biết đến là tình trạng hơi nước đóng băng dạng tinh thể như muối. Xuất hiện trên khắp các vật thể gần mặt đất, lúc này nhiệt độ không khí xuống dưới 0 độ, đồng thời độ ẩm không khí thấp.
• Băng giá hiểu đơn giản là hơi nước đóng băng trên một bề mặt vật thể. Đặc điểm khí hậu này xuất hiện nhiệt độ trong không khí giảm xuống thấp dưới 0 độ c, độ ẩm đủ tốt.

Mưa đá và dông sét

Một trong những hiện tượng nổi bật của khí hậu Việt Nam, vô cùng nguy hiểm và xảy ra theo dạng cục bộ. Mưa dông là hiện tượng xuất hiện sấm sét, mưa rào gió mạnh. Sét là kiểu phóng điện trong khí quyển, có thể gây chết người và làm tài sản hư hại. Mưa đá thường có những viên băng kích thước to nhỏ khác nhau rơi xuống thông qua các đám mưa dông.

Thời gian xuất hiện đặc điểm khí hậu này rơi vào khoảng tháng 3 – 5 hoặc tháng 9 -11 hàng năm. Khi không khí có hiện tượng đối lưu mạnh sẽ xảy ra. Lúc này thiệt hại về tài sản hay con người là không thể tránh khỏi.

Sạt lở và lũ quét

Vùng núi sẽ xuất hiện khá nhiều đặc điểm khí hậu như vậy quanh năm. Trong đó lũ quét xảy ra khi lũ dâng đột ngột, tốc độ của dòng chảy rất lớn mang đến sức tàn phá khủng khiếp. Nơi xuất hiện nhiều nhất phải kể đến khe suối, thung lũng gây ra mưa diện rộng trong thời gian ngắn.

Sạt lở đất là kiểu những loại đất đá trên sườn bị trượt xuống do tác động trực tiếp từ mưa, làm chúng mất đi sự gắn kết. Thời gian thường vào mùa bão, khu vực nhiều là tỉnh miền núi phía Bắc và miền Trung. Khi ấy thiệt hại về người và của cực kỳ nghiêm trọng, giao thông bị cô lập.

Xâm nhập mặn

Đặc điểm khí hậu này tác động lớn tới Việt Nam và nguyên nhân là do biến đổi môi trường, chủ yếu ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Hiện tượng này làm cho nước biển tiến sâu vào trong thông qua hệ thống kênh rạch, sông, thấm vào đất, khiến độ mặn tăng.

Nguyên nhân do nước biển dâng cao, nước ngọt thượng nguồn giảm, triều cường gia tăng. Mùa khô là thời điểm xuất hiện nhiều, làm đất nông nghiệp bị phá hủy, giảm năng suất.

Lời kết

Những chia sẻ ở trên nói về đặc điểm khí hậu của Việt Nam. Nội dung bài viết giúp bạn mở mang kiến thức về hiện tượng thời tiết tại nước ta như thế nào. Đừng quên ghé radarthoitiet.com mỗi ngày để khám phá thông tin hữu ích.