Cấu Tạo Của Trái Đất - Khám Phá Hành Tinh Xanh Diệu Kỳ

Cấu tạo của Trái Đất là một chủ đề địa lý hấp dẫn giúp chúng ta hiểu rõ hơn về hành tinh mình đang sống. Từ lớp vỏ mỏng manh bên ngoài đến phần cốt lõi bên trong đều mang những đặc điểm và vai trò riêng biệt. Cùng Radarthoitiet khám phá sâu bên trong lòng đất để hiểu hành tinh xanh kỳ diệu như thế nào.

Tổng quan cấu tạo của Trái Đất

Trái Đất là hành tinh thứ ba trong Hệ Mặt Trời sở hữu điều kiện khí hậu lý tưởng để nuôi dưỡng sự sống. Với bán kính trung bình khoảng 6.371 km hành tinh có cấu trúc địa chất vô cùng phức tạp gồm nhiều tầng lớp sâu thẳm bên trong.

Tuy con người chỉ sinh sống trên lớp vỏ mỏng ngoài cùng nhưng nhờ vào các tiến bộ trong lĩnh vực địa chấn học và vật lý địa cầu, chúng ta đã có cái nhìn ngày càng rõ nét hơn về cấu tạo của Trái Đất. Các nhà khoa học đã sử dụng rất nhiều biện pháp để xác định hành tinh chúng ta có rất nhiều tầng lớp vật chất chồng xếp lên nhau.

Hiểu rõ cấu tạo của Trái Đất gồm mấy lớp không chỉ mang có giá trị về học thuật mà còn ứng dụng rất nhiều trong thực tiễn cuộc sống. Những hiện tượng như động đất, sóng thần, các hoạt động tìm kiếm khoáng sản, bảo vệ môi trường và khám phá các hành tinh khác sẽ thực hiện dễ hơn.

Cấu tạo của Trái Đất gồm mấy lớp? Trả lời băn khoăn đơn giản

Trái Đất là là nơi duy trì sự sống duy nhất trong vũ trụ. Tuy nhiên ít ai biết những điều kiện tốt phụ thuộc rất nhiều vào cấu tạo của hành tinh xanh. Vì thế hãy cùng vẽ nên bức tranh ẩn sâu lòng đất dưới chân chúng ta trong phần sau:

Lớp vỏ Trái Đất

Lớp vỏ ở ngoài cùng mỏng và rắn chắc nhất trong cấu tạo của Trái Đất. Đây là nơi diễn ra hầu hết các hoạt động địa chất như núi lửa, động đất,...Độ dày lớp vỏ dao động từ khoảng 5 đến 70km trong đó:

• Vỏ lục địa dày trung bình khoảng 30 đến 70km nằm dưới các dãy núi lớn được cấu tạo từ đá granite.
• Vỏ đại dương sẽ là nơi mỏng nhất chỉ khoảng 5 - 10km chủ yếu cấu tạo từ đá đặc hơn là bazan.

Lớp vỏ không phải là một khối thống nhất mà được chia thành nhiều mảng kiến tạo lớn nhỏ. Các mảng này không ngừng di chuyển, trôi dạt trên lớp vật chất mềm dẻo bên dưới và tạo sự tương tác gây ra các hiện tượng địa chấn. Nhiệt độ ở dưới đáy lớp vỏ có thể đạt đến 870°C.

Cấu tạo của Trái Đất ở lớp Manti

Bên dưới phần vỏ là lớp manti chiếm khoảng 84% thể tích và 68% khối lượng của Trái Đất. Trong cấu tạo của Trái Đất thì đây sẽ là phần lớn nhất với độ sâu khoảng 30-2900km. Mặc dù bình thường có cấu tạo rắn nhưng ở nhiệt độ và áp suất cực cao vật chất trong lớp manti lại có tính dẻo, có thể chảy và di chuyển chậm chạp theo thời gian địa chất.

“Vùng đệm đầy biến động” của hành tinh xanh cũng được chia làm 2 phần chính:

• Manti trên: Kéo dài từ đáy lớp vỏ đến độ sâu khoảng 660 km có nhiệt độ từ 500°C đến 900°C. Phần trên cùng manti với lớp vỏ tạo thành thạch quyển cứng chắc. Tầng quyển mềm là lớp tiếp theo có độ nhớt thấp cho phép các mảng kiến tạo trượt trên đó. Các dòng đối lưu trong tầng này được cho là động lực chính cho sự di chuyển của các mảng kiến tạo.
• Manti dưới được tính từ độ sâu 660km đến 2900km có nhiệt độ lên đến 4000°C. Tại vùng này áp suất và nhiệt độ cao hơn nhiều làm cho vật chất rắn chắc hơn nhưng vẫn duy trì tính dẻo nhất định.

Tìm hiểu cấu tạo của Trái Đất bạn sẽ biết thành phần chính ở lớp manti là các loại silicat giàu magie và sắt. Các dòng đối lưu ở đây đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc phân phối nhiệt từ lõi ra bên ngoài, đồng thời thúc đẩy các quá trình địa động lực trên bề mặt Trái Đất.

Lớp lõi nóng bỏng của hành tinh xanh

Lớp lõi là phần sâu nhất và nóng nhất trong cấu tạo của Trái Đất được chia làm hai phần riêng biệt:

Lõi ngoài:

• Đây là một lớp chất lỏng được tính từ vị trí sâu 2900km đến 5150km.
• Được tạo nên bởi sắt và niken nóng chảy cùng với một lượng nhỏ các nguyên tố nhẹ hơn như oxy, lưu huỳnh và silicon.
• Nhiệt độ lõi ngoài dao động từ 4400°C đến 6100°C.
• Do sự chênh lệch nhiệt độ và hiệu ứng Coriolis từ chuyển động của Trái Đất, kim loại nóng chảy trong lõi ngoài di chuyển tạo ra các dòng điện. Những dòng điện này tạo ra từ trường Trái Đất đóng vai trò như một lá chắn vô hình bảo vệ hành tinh chúng ta khỏi các hạt mang điện năng lượng cao từ gió Mặt Trời và bức xạ vũ trụ.

Lõi trong:

• Trung tâm của Trái Đất là một quả cầu rắn chắc bán kính khoảng 1220km.
• Đây là vùng có nhiệt cực cao lên đến 5200°C (tương đương với nhiệt độ bề mặt Mặt Trời), áp suất cực lớn (khoảng 3,6 triệu lần áp suất khí quyển) đã nén chặt sắt và niken thành trạng thái rắn.
• Lõi trong được cho là đang lớn dần lên khi lõi ngoài dần nguội đi và kết tinh thêm vật chất.

Sự tương tác giữa các lớp trong cấu tạo của Trái Đất

Bạn đã hiểu cấu tạo của Trái Đất gồm mấy lớp tuy nhiên những phần này không tồn tại độc lập mà tương tác chặt chẽ với nhau tạo nên một hệ thống năng động và phức tạp. Chính những tương tác này đã định hình hành tinh của chúng ta như hiện tại.

Sự di chuyển của các mảng kiến tạo ở lõi đến vỏ

Yếu tố cốt lõi của sự tương tác bắt nguồn từ lõi Trái Đất. Tìm hiểu cấu tạo của Trái Đất bạn biết nhiệt độ cực cao và áp suất khổng lồ trong “trái tim” của hành tinh xanh truyền năng lượng nhiệt lên lớp manti. Trong lớp manti, vật chất nóng chảy một phần ở tầng quyển mềm liên tục di chuyển theo các dòng đối lưu.

Chính những dòng đối lưu mạnh mẽ này là động lực chính thúc đẩy sự di chuyển của các mảng kiến tạo trên bề mặt. Thạch quyển giữa vỏ và manti bị chia cắt thành nhiều mảnh lớn nhỏ tạo ra các hiện tượng động đất, núi lửa và hình thành địa hình.

Nhiệt độ lõi

Trong phần cấu tạo của Trái Đất đã chỉ ra nhiệt năng từ lõi là là yếu tố khởi nguồn cho các dòng đối lưu trong manti. Nhiệt lượng còn sót lại từ quá trình hình thành Trái Đất và sự phân rã của các nguyên tố phóng xạ liên tục thoát ra ngoài, đẩy vật chất nóng lên trên và vật chất nguội hơn chìm xuống.

Quá trình truyền nhiệt đơn thuần là nguồn năng lượng chính cho toàn bộ các quá trình địa động lực trên Trái Đất. Không có nguồn nhiệt này thì các mảng kiến tạo sẽ không di chuyển và hành tinh của chúng ta sẽ trở nên tĩnh lặng.

Từ trường Trái Đất - Lá chắn vô hình bảo vệ sự sống

Sự tương tác diệu kỳ và quan trọng nhất trong cấu tạo của Trái Đất là sự hình thành từ trường Trái Đất bởi lõi ngoài lỏng. Lõi ngoài được cấu thành chủ yếu từ sắt và niken nóng chảy. Do sự quay của Trái Đất và sự chênh lệch nhiệt độ bên trong lõi ngoài, kim loại lỏng này di chuyển tạo ra các dòng điện đối lưu khổng lồ.

Hiệu ứng động lực này được gọi là hiệu ứng dynamo sinh ra từ trường mạnh mẽ bao bọc quanh hành tinh. Đây chính là lá chắn vô hình bảo vệ sự sống trên Trái Đất khỏi các mối đe dọa từ không gian như chặn gió Mặt Trời, bảo vệ khỏi bức xạ vũ trụ, tạo ra cực quang tuyệt đẹp.

Lời kết

Cấu tạo của Trái Đất thực sự là kiệt tác của tự nhiên và đóng vai trò nền tảng cho mọi hiện tượng địa chất và sự sống trên hành tinh này. Tiếp tục nghiên cứu cấu trúc sẽ giúp con người dự đoán và đối phó tốt hơn với các thảm họa tự nhiên. Vì thế hãy cùng theo dõi thông tin từ Radarthoitiet để biết thêm nhiều kiến thức hơn nữa.