Biến Đổi Khí Hậu: Thách Thức Toàn Cầu và Giải Pháp Cần Thiết

Biến đổi khí hậu không còn là mối đe dọa xa vời mà trở thành hiện thực đang tác động mạnh mẽ đến mọi mặt của đời sống. Những hiện tượng thiên nhiên khắc nghiệt như bão lũ, nước biển dâng, hạn hán kéo dài,...đang thực sự nghiêm trọng. Tìm hiểu nhiều hơn từ chia sẻ của Radarthoitiet.com để có cái nhìn tổng quan nhất.

Tìm hiểu cơ bản để biết biến đổi khí hậu là gì?

Biến đổi khí hậu là thuật ngữ để cập đến những thay đổi lớn và dài hạn của các kiểu thời tiết thường thấy trên toàn cầu hoặc khu vực. Khác với những dao động thời tiết ngẫu nhiên hay chu kỳ ngắn hạn đây là một quá trình kéo dài có thể lên đến hàng thế kỷ.

Thực tế trong lịch sử địa chất Trái Đất đã trải qua rất nhiều biến đổi tuy nhiên tốc độ và quy mô của biến đổi khí hậu hiện tại được xác định là chưa từng có. Theo nhiều nghiên cứu thì tác động xấu lên hành tinh xanh chủ yếu do hoạt động của con người.

Yếu tố cốt lõi của hiện tượng xấu là là sự gia tăng nhiệt độ trung bình của bề mặt Trái Đất hay nóng lên toàn cầu. Đây chính là điều thúc đẩy những thay đổi phức tạp trong toàn bộ hệ thống khí quyền của hành tinh.

Những biểu hiện của chính của biến đổi khí hậu

Biến đổi khí hậu không còn là điều ở tương lai mà đang hiện diện xung quanh chúng ta. Bạn có thể thấy những hiện tượng sau đây:

• Như đã nói ở trên gia tăng nhiệt độ toàn cầu chính là dấu hiệu rõ rệt nhất được ghi nhận ở sự tăng nhiệt không khó và đại dương. Nhiệt độ trung bình toàn cầu đã tăng lên đáng kể kể từ thời kỳ tiền công nghiệp chủ yếu do sự tích tụ khí nhà kính trong khí quyển.
• Biến đổi khí hậu dẫn đến sự xáo trộn trong các mô hình lượng mưa. Một số khu vực trải qua tình trạng mưa lớn, lũ lụt nghiêm trọng và thường xuyên hơn trong khi những nơi khác lại đối mặt với hạn hán kéo dài và cường độ cao hơn. Sự thay đổi về phân bố lượng mưa theo mùa và địa lý gây ảnh hưởng lớn đến nguồn nước ngọt và sản xuất nông nghiệp.
• Tần suất và cường độ của các sự kiện thời tiết cực đoan như bão nhiệt đới dữ dội, sóng nhiệt kỷ lục, cháy rừng quy mô lớn và lũ quét đột ngột đang gia tăng. Những hiện tượng này gây ra thiệt hại kinh tế nặng nề, mất mát về sinh mạng và cơ sở hạ tầng.
• Axit hóa đại dương cũng là hiện tượng được ghi nhận có dấu hiệu tăng lên. Quá trình này gây tác động tiêu cực nghiêm trọng đến các sinh vật biển làm giảm sự đa dạng sinh học.

Nguyên nhân biến đổi khí hậu - Tìm hiểu để ngăn chặn

Trước sự thay đổi rất nhiều của Trái Đất đã được các nhà khoa học xác định do tự nhiên và con người. Biến đổi khí hậu sẽ có nguyên nhân từ:

Hoạt động của con người

Những hoạt động của con người chính là lý do chủ yếu dẫn đến hiện tượng thời tiết cực đoan của Trái Đất. Một lượng lớn khí nhà kính được phát thải vào khí quyển đến từ các nguồn sau:

• Đốt cháy nhiên liệu hóa thạch (than, dầu, khí đốt) để sản xuất điện, vận hành các ngành công nghiệp và cung cấp năng lượng cho các tòa nhà là nguồn phát thải carbon dioxide (CO2) và nitrous oxide (N2O) lớn nhất.
• Quá trình sản xuất các vật liệu cơ bản như xi măng, sắt, thép, nhựa, hóa chất và quần áo đòi hỏi việc đốt cháy nhiên liệu, tạo ra lượng lớn khí thải. Đặc biệt, các ngành khai khoáng, xây dựng và sản xuất nhựa sử dụng nhiều máy móc chạy bằng nhiên liệu hóa thạch làm tăng hiệu ứng nhà kính.
• Biến đổi khí hậu có thể đến từ nạn chặt phá rừng không kiểm soát để mở rộng đất nông nghiệp, xây dựng hoặc khai thác gỗ. Đây là hành động khiến giải phóng lượng CO2 đã tích trữ trong cây và giảm khả năng hấp thụ khí thải của Trái Đất.
• Hoạt động nông nghiệp cùng với các quy trình đóng gói và phân phối sản phẩm đều góp phần đáng kể vào lượng khí thải nhà kính.
• Hầu hết các phương tiện giao thông đều sử dụng nhiên liệu hóa thạch, thải ra lượng CO2 khổng lồ.

Nguyên nhân biến đổi đến từ tự nhiên

Hiện tượng xấu đang ảnh hưởng đến các sinh vật đến từ quá trình biến đổi tự nhiên của Trái Đất. Mặc dù đóng vai trò gián tiếp là con người những vẫn góp phần vào sự phức tạp của hệ thống khí hậu:

• Các vụ phun trào núi lửa quy mô lớn giải phóng một lượng khổng lồ tro bụi, aerosol và khí nhà kính như carbon dioxide (CO2) vào khí quyển. Đây là một nguyên nhân khiến hiệu ứng nhà kính tăng lên trong dài hạn.
• Trong các chu trình tự nhiên của Trái Đất sự thay đổi nhiệt độ cũng khiến băng tan và giải phóng khí nhà kính tích tụ bên trong.
• Những thay đổi nhỏ trong quỹ đạo quay quanh Mặt Trời, độ nghiêng của trục Trái Đất có thể ảnh hưởng đến lượng bức xạ mặt trời mà hành tinh xanh nhận được.
• Sự di chuyển của các mảng kiến tạo có thể thay đổi cấu hình các lục địa và đại dương, ảnh hưởng đến các dòng hải lưu và mô hình gió toàn cầu.
• Các dòng hải lưu lớn vận chuyển nhiệt khắp đại dương tuy nhiên bị thay đổi về cường độ và hướng đi dẫn đến biến đổi khí hậu ở một khu vực.

Hậu quả của biến đổi khí hậu về mọi mặt

Biến đổi khí hậu ở Việt Nam cùng nhiều quốc gia trên toàn cầu đang gây ra những tác động nghiêm trọng ảnh hưởng đến nhiều mặt của cuộc sống. Những hậu quả đã trở thành hiện thực rõ ràng và cần những hành động khẩn cấp:

Biến đổi khí hậu làm tăng nhiệt Trái Đất

Nhiệt độ trung bình toàn cầu liên tục tăng qua các thập kỷ là hệ quả trực tiếp và rõ rệt nhất. Những đợt sóng nhiệt gay gắt và kéo dài dẫn đến nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến nhiệt độ lên, cháy rừng cũng ở mức báo động đặc biệt là những mùa khô nóng càng nghiêm trọng hơn.

Xâm lấn của nước mặn

Sự nóng lên toàn cầu làm tan chảy nhanh chóng các sông băng và chỏm băng ở hai cực, khiến lượng nước đổ vào đại dương tăng lên. Cùng với sự giãn nở của nước trong đại dương khiến các vùng ven bị đe dọa nghiêm trọng. Lũ lụt, xói lở và tình trạng xâm nhập mặn vào đất liền làm giảm nguồn nước ngọt và đất canh tác.

Hệ sinh thái bị phá hủy, đa dạng sinh học mất cân bằng

Biến đổi khí hậu làm gia tăng nồng độ CO2, axit hóa đại dương và các hiện tượng cực đoan như cháy rừng, gây tổn hại nghiêm trọng đến môi trường sống tự nhiên. Nhiều loài động thực vật không kịp thích nghi dẫn đến nguy cơ tuyệt chủng hàng loạt, phá vỡ cân bằng sinh thái và đe dọa sự sống của nhiều hệ sinh vật.

Thiên tai cực đoan gia tăng

Biến đổi khí hậu khiến các biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng. Mức độ của bão tăng cao do nhiệt độ nước biển tăng, lượng mưa lớn hơn dẫn đến lũ lụt nghiêm trọng. Ở một số khu vực khác trên Trái Đất lại đối mặt với tình trạng khô hạn kéo dài, làm cạn kiệt nguồn nước và giảm sản lượng lương thực.

Đe dọa sức khỏe con người

Nhiệt độ tăng cao tạo điều kiện thuận lợi cho các loài mang mầm bệnh (muỗi, ký sinh trùng) phát triển. Hơn nữa ô nhiễm không khí, nạn đói, thiếu dinh dưỡng do mất mùa cùng với các bệnh lý về tim mạch và hô hấp, đều gia tăng, gây ra hàng triệu ca tử vong mỗi năm.

Thiệt hại kinh tế nặng nề

Thiên tai, mất mùa, hư hại hạ tầng do bão lũ và chi phí khắc phục hậu quả gây thiệt hại hàng tỷ đô la mỗi năm. Nền kinh tế toàn cầu bị ảnh hưởng bởi sự giảm sút lợi nhuận từ các ngành công nghiệp, du lịch và sự bất ổn về giá cả dẫn đến gánh nặng ngân sách cho chính phủ các nước.

Lời kết

Biến đổi khí hậu là thách thức lớn nhất mà nhân loại phải đối mặt trong hiện tại và đang tác động rõ ràng trên khắp hành tinh. Nhận thức sâu sắc về mối đe dọa cùng với hành động quyết liệt và đồng bộ là chìa khóa để bảo vệ hành tinh xanh và xây dựng một tương lai bền vững cho các thế hệ mai sau.